De stille krachten van het boekenvak
Download pdf (2,1 Mb)
‘Wie maken het boekenvak mogelijk. De stille krachten van het boekenvak’. Zomerspecial van Boekblad/Boekenpost met aandacht voor zes gepassioneerde creatievelingen met beroepen in het boekenvak die vaak onzichtbaar blijven. Tekst Wytske Roodbergen.

Kjeld de Ruyter – Grafisch ontwerper studio Puntspatie

Grafisch ontwerper De Ruyter is autodidact. Hij volgde een grafische technische opleiding en besloot in 1998 na vijf jaar werken bij een kleine uitgeverij voor zichzelf te beginnen als grafisch vormgever, letterlijk op tweehoog achter in Amsterdam. Via via kwamen er opdrachten van drukkers, uitgeverijen en communicatiebureaus en gestaag breidde hij zijn netwerk uit. In 2004 sloot De Ruyter zich aan bij de BNO en sinds 2005 ontwerpt hij de prachtigste boeken in zijn studio in een oude winkelruimte schuin tegenover Artis, met in de etalage maandelijks wisselende raamexposities. Het liefst doet hij boeken in hun geheel, van omslag, binnenwerk en papiersoort tot lettertype en de kleur van het leeslintje. “Vormgeving moet het oorspronkelijke idee naar een hoger plan tillen. Als grafisch ontwerper heb je afstand en zie je beter wat werkt, je kunt de vertaalslag maken tussen opdrachtgever en gebruiker. Vormgeven is voor mij lezen tussen de regels op een blanco pagina. Je kunt zoveel doen met vorm.” In de huidige coronatijd is De Ruyter gezond en hij heeft genoeg werk. Wel worden opdrachten uitgesteld of afgezegd. Momenteel werkt hij aan meerdere opdrachten. “Ik ben bezig met een boekje voor New Scientist, R.I.P. Heelal en deze zomer verschijnt Voordeuren van Amsterdam, met foto’s van Thomas Schlijper.” Bijzonder is een project voor uitgeverij JEA: de Koot&Bie Encyclopedie (ca. 500 pagina’s), gepland voor dit najaar. Gebruik van foto’s is juridisch ingewikkeld, qua vorm is daarom gekozen voor veel tekst (o.a. een ABC van typetjes) en illustraties van attributen die Van Kooten en De Bie gebruikten. De opzet voor binnenwerk en omslag staan al. “Ook de Codex Hortus Conclusus is fraai. Een oplage van slechts 25 exemplaren, en een bevlogen kunstenaar Ton Kruse die open of leeg gelaten ruimte onderzoekt middels een essay van filosoof Gerard Visser. Een boek als kunstwerk op zich.” De Ruyter heeft hart voor elk van zijn boeken: “Het Geheim van Marten Toonder, een eenmalige luxe verzamelaaruitgave in cassette (oplage 1.500 exemplaren) uit 2019 was wel heel speciaal. Ik werkte er twee jaar aan. Met liefde, want fraaie boeken ontwerpen die door liefhebbers worden gewaardeerd, is mijn passie.”

De studio van Puntspatie
Download pdf (2,1 Mb)
In de rubriek Inspiratie van D|ZONE (vakblad voor designers) wordt elke uitgave de bijzondere werkplek van een ontwerper uitgelicht.

Recensies en besprekingen

Puntspatie realiseerde inmiddels een waaier van publicaties voor uiteenlopende opdrachtgevers. Onderstaande quotes geven een indruk van de waardering in de media van een tweetal uitgaven in het portfolio.

Dialogues on an aging existence. A graphic novel
(door Glenn Thomas)
‘Een jaloersmakend mooie boekje.’
– Joep Bertrams

‘De strip bevat grensverleggende tekstballonnen.’
– Stripschrift

‘Het is een bijzonder boek, een bijzonder mooi boek ook, maar er gaat een grote raadselachtigheid van uit.’
– StripTease

‘Een intrigerend en fascinerend boek dus, bovendien magnifiek uitgegeven in een kleine oplage van 600 genummerde en gesigneerde exemplaren.’
–Moors Magazine

The Inner Life of Martin Frost
(door Paul Auster en Glenn Thomas)
‘I believe this will, some day, be a collector’s book – and will certainly go down in history as one of the ground-breaking designs of this decade – perhaps the millennium.’
– DTG Magazine (Fred Showker)

Uitgaand schrijven nr. 37. Dagboek van een kantoorchef
(door Lev Lunc)
Deze jubileumuitgave, ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van Puntspatie, was tevens de eerste uitgave op Nederlands taalgebied van de jonggestorven russische schrijver Lev Lunc (1901–1924).

‘Gelukkig zijn er nu nog mensen die een verhaal onderbrengen in een mooi boekje, dat heel lang mee kan gaan. Die met zorg een papiersoort kiezen en een lettertype, iemand zoeken die bijpassende illustraties kan maken, en die overleggen met drukker en binder hoe het mooiste resultaat bereikt kan worden.’
– Hans van den Bergh (Boekendingen.nl)

‘Wat een verademing, een verhaal zonder het kleffe kwijlen dat in Nederland usance is, ook onder mensen met hersens, zodra ze over een dier beginnen. […] Lunc […] op zijn 23e stierf, maar volgens het nawoord toch een ouvre naliet van essays, toneelstukken, filmscenario’s en verhalen. Die wil ik ook lezen: goede vertalers, hoort u mij? […] Het boekje getuigt ook daadwerkelijk van eerbied voor het papier, door de sublieme vormgeving, gebonden, linnen rug, linoleumsneden. […] Ik had het kunnen weten: dit papier is bezield. […] Mijn eerste Lev Lunc krijgt een ereplaats in de kast.’
– de Volkskrant (Arjan Peters)

‘Plantage Pers heeft er een prachtige, kleine uitgave van gemaakt. De vertaling – uit het Duits – is uitstekend en het nawoord van Nard Besseling bevat interessante informatie over de schrijver en zijn tijd.’
– Binnenlands Bestuur (Barry van Heijningen)

‘Het is maar een kort verhaal, maar het maakt meteen duidelijk dat dezer Russische jood een groot absurdistisch en satirisch talent bezat. […] Maar dit verhaal is meer dan autonome literatuur, het is bijtende kritiek – en dat al heel vroeg – op het Sovjetsysteem. De bureaucraten zullen vast blij geweest zijn dat er zo weinig papier van hem is overgebleven.’
– Vrij Nederland (Hen van Renssen)